آنتی اسکلانت یا ماده ضد رسوب (Scale Inhibitor)

هر سيستم غشائي نظير سيستم RO بطور طبيعي بر اثر موجود مواد معلق، املاح محلول و پارامترهاي ميکروبي موجود در آب خوراک دچار گرفتگي مي­شود که اين امر لزوم در نظر داشت پيش تصفيه فيزيکي و شيميايي صحيح سيستم را ضروري مي سازد.
فرايند ترسيب عبارت از نشست نمکهاي کم محلول روي سطح غشاء و فولينگ عبارت از تجمع مواد معلق جامد و ميکروارگانيسمها روي سطح غشاء مي­باشد. فولينگ در سيستمهاي RO يک پديده طبيعي تلقي مي­شود که با عمليات پيش تصفيه و فيلتراسيون مناسب و شستشوي شيميائي در مواقع نياز قابل کنترل است.

آنتي اسکالانت ،لايه گذاري شيميايي ( Scaling ) ناشي از ترکيبات معدني محلول در آب همچون کربنات کلسيم (CaCO3) ، سولفات کلسيم (CaSO4 )، سيليکا (SiO2) يا دي اکسيد سيليکون ، سولفات باريم (BaSO4) و ... مي تواند موجب محدوديت راندمان کاري سيستم هاي فيلتراسيون غشايي ، افزايش فشار و درنتيجه افزايش مصرف انرژي و هزينه هاي مرتبط با آن ، کاهش کيفيت آب بدست آمده ، شست و شوها و از کارافتادگيهاي مکرر مي شود . لازم به ذکر است عمر مفيد فيلترهاي غشايي بر اثر پديده هايي چون لايه گذاري شيميايي ( Scaling ) کاهش مي يابد .
تشکيل رسوب زماني آغاز مي شود که غلظت يك نمك از حلاليت آن در شرايط محلول بالاتر رود. هسته­ هاي اوليه کريستال نقش کاتاليزوري را براي تشکيل کريستالهاي بيشتر از نمک بازي مي­کند. اين كريستالهاي نمك به شرط اينكه به اندازه و جرم حجمي لازم برسند از حالت معلق خارج مي‌شوند و شروع به رسوب‌دهي مي‌كنند. فرآيند ته‌نشيني رسوب تا زماني ادامه خواهد داشت كه يونهاي تشکيل دهنده نمک در محلول به صورت فوق اشباع باشند.


علل لايه گذاري شيميايي ( Scaling ) را مي توان به چهار دسته کلي تقسيم بندي نمود :

- افزايش غلظت مواد معدني محلول در آب ورودي به غشا .
- افزايش PH آب .
- ايجاد و افزايش سطوح مورد نياز براي ترسيب که با استمرار لايه گذاري شيميايي ( Scaling ) اين سطح موردنياز افزايش مي يابد.
- افزايش دماي آب .

معمولا مشکلاتي که در اثر لايه گذاري شيميايي ( Scaling ) در فيلتر هاي غشايي به وجود مي آيد ، عبارتند از :

- کاهش کيفيت و مقدار جريان آب عبوري .
- افزايش افت فشار و فشار مورد نياز و مصرف انرژي و هزينه ناشي از آن .
- شست و شوهاي بيشتر و با فواصل زماني کمتر براي بهبود عمليات که منجر به کاهش عمر مفيد غشاها و افزايش هزينه مي شود .
- از کارافتادگي هاي مکرر و بلند مدت .
- پارگي و گسيختگي غشا در برخورد با کريستال هاي رسوبي نوک تيز .