آنتی اسکلانت یا ماده ضد رسوب (Scale Inhibitor)
هر سيستم غشائي نظير سيستم RO بطور طبيعي بر اثر موجود مواد معلق، املاح محلول و پارامترهاي ميکروبي موجود در آب خوراک دچار گرفتگي ميشود که اين امر لزوم در نظر داشت پيش تصفيه فيزيکي و شيميايي صحيح سيستم را ضروري مي سازد.
فرايند ترسيب عبارت از نشست نمکهاي کم محلول روي سطح غشاء و فولينگ عبارت از تجمع مواد معلق جامد و ميکروارگانيسمها روي سطح غشاء ميباشد. فولينگ در سيستمهاي RO يک پديده طبيعي تلقي ميشود که با عمليات پيش تصفيه و فيلتراسيون مناسب و شستشوي شيميائي در مواقع نياز قابل کنترل است.
آنتي اسکالانت ،لايه گذاري شيميايي ( Scaling ) ناشي از ترکيبات معدني محلول در آب همچون کربنات کلسيم (CaCO3) ، سولفات کلسيم (CaSO4 )، سيليکا (SiO2) يا دي اکسيد سيليکون ، سولفات باريم (BaSO4) و ... مي تواند موجب محدوديت راندمان کاري سيستم هاي فيلتراسيون غشايي ، افزايش فشار و درنتيجه افزايش مصرف انرژي و هزينه هاي مرتبط با آن ، کاهش کيفيت آب بدست آمده ، شست و شوها و از کارافتادگيهاي مکرر مي شود . لازم به ذکر است عمر مفيد فيلترهاي غشايي بر اثر پديده هايي چون لايه گذاري شيميايي ( Scaling ) کاهش مي يابد .
تشکيل رسوب زماني آغاز مي شود که غلظت يك نمك از حلاليت آن در شرايط محلول بالاتر رود. هسته هاي اوليه کريستال نقش کاتاليزوري را براي تشکيل کريستالهاي بيشتر از نمک بازي ميکند. اين كريستالهاي نمك به شرط اينكه به اندازه و جرم حجمي لازم برسند از حالت معلق خارج ميشوند و شروع به رسوبدهي ميكنند. فرآيند تهنشيني رسوب تا زماني ادامه خواهد داشت كه يونهاي تشکيل دهنده نمک در محلول به صورت فوق اشباع باشند.
علل لايه گذاري شيميايي ( Scaling ) را مي توان به چهار دسته کلي تقسيم بندي نمود :
- افزايش غلظت مواد معدني محلول در آب ورودي به غشا .
- افزايش PH آب .
- ايجاد و افزايش سطوح مورد نياز براي ترسيب که با استمرار لايه گذاري شيميايي ( Scaling ) اين سطح موردنياز افزايش مي يابد.
- افزايش دماي آب .
معمولا مشکلاتي که در اثر لايه گذاري شيميايي ( Scaling ) در فيلتر هاي غشايي به وجود مي آيد ، عبارتند از :
- کاهش کيفيت و مقدار جريان آب عبوري .
- افزايش افت فشار و فشار مورد نياز و مصرف انرژي و هزينه ناشي از آن .
- شست و شوهاي بيشتر و با فواصل زماني کمتر براي بهبود عمليات که منجر به کاهش عمر مفيد غشاها و افزايش هزينه مي شود .
- از کارافتادگي هاي مکرر و بلند مدت .
- پارگي و گسيختگي غشا در برخورد با کريستال هاي رسوبي نوک تيز .