بررسی اشکالات فنی بسته بندی قوطی های فلزی مواد غذایی
ورق فلزي
در ساخت قوطي فلزي مي‌توان از ورق‌هاي فولادي و يا آلومينيومي استفاده نمود.
پوشش محافظ فلزي
ورق مورد استفاده در ساخت قوطي مواد غذايي در سطوح داخلي و خارجي بايد داراي پوشش محافظ فلزي مناسبي باشد. انتخاب لاک مناسب براي محصول مورد نظر در قوطي فوق العاده مهم است و بسته به اسيديته و ترکيب شيميائي محصول بايد لاک مناسب انتخاب شود. ترکيب الئورزين با اکسيد روي براي محصولاتي مانند ذرت و نخود فرنگي و محصولات سولفوردار مصرف مي شود و از اپوکسي اصلاح شده با پودر آلومينيوم براي مواد گوشتي استفاده مي‌گردد
.
ترکيب آلياژي
ترکيب آلياژي مختلفي در ساخت ورق‌هاي فولادي کاربرد دارد. اما بايد به اين نکته توجه داشت که ترکيب آلياژي ورق نبايد داراي عناصر سمي و مضر براي سلامتي انسان باشد.
قوطي دو تکه
يک قوطي فلزي را که از دو قسمت شامل بدنه با کف به صورت يکپارچه و سر تشکيل مي‌شود، قوطي دو تکه گويند. در اين نوع قوطي سر به روش دوخت مضاعف به بدنه متصل مي‌شود. اين نوع قوطي از کشيدن و شکل دهي ورق فلزي ساخته مي‌شود. بنابراين بدنه و کف در اين نوع قوطي‌ها يک تکه است که فاقد درز بدنه مي‌باشند. پوشش محافظ داخلي و خارجي اين نوع قوطي‌ها بايد در برابر کشش شکل‌دهي و سايش مقاوم باشد.
قوطي سه تکه
قوطي فلزي که از سه قسمت شامل بدنه، سر و کف تشکيل مي‌شود، قوطي سه تکه گويند. در اين نوع قوطي سر يا کف به روش دوخت مضاعف به بدنه متصل مي‌شود. در اين نوع قوطي ها سر يا کف مي‌توانند داراي قطر يکسان (قوطي ديواره راست) و يا نامساوي (قوطي گردن دار) باشند. قسمت درز بدنه قوطي‌ها معمولا به وسيله جوش الکتريکي به هم متصل مي‌شود.
پسيويشن
اين عمل موجب تثبيت روکش سطحي قلع مي گردد و با کنترل رشد فيلم اکسيد قلع که به طور طبيعي ايجاد مي گردد، صورت مي پذيرد. رشد اکسيد به صورت غير کنترل شده باعث ايجاد رنگ زرد بر روي سطح صفحات فولادي شده و متعاقب آن اثر منفي بر روي رنگ پذيري و چسبيدن لاک مي‌گذارند .
روغن‌کاري
عمل روغن کاري سطح صفحات آخرين عملي است که در کارخانجات توليد صفحات فولادي انجام مي گيرد اصولا علت اصلي اين عمل آن است که در ورق‌ها هنگام مصرف در قوطي سازي به سهولت لغزش ايجاد شده و خراش سطحي و چسبندگي در آنها کاهش مي يابد
.
پوشش هاي شيميايي
پوشش هاي داخل بسته بندي فلزي ( در تماس مستقيم با مواد غذايي
)
سازنده قوطي، از تامين کنندگان داراي پروانه ساخت و علامت استاندارد، با توجه به مواد غذايي پر شونده استفاده نمايد. کاهش خواص پايداري لاک منجر به کاهش کيفيت سلامت کالا مي‌شود.
تحقيقات نشان مي دهد لاک سفيد با پايه اپوکسي دامنه وسيع‌تري از ph را پوشش داده و از جهت مقاومت در برابر خورندگي و ساير فاکتورهاي منجر به تعيين عمر پايداري از شرايط مناسب تري بهره مند مي باشد. اين لاک معمولا شرايط پخت حساس ندارد و دچار ضعف مکانيکي به اين واسطه نمي گردد.( به عبارتي مواردي مانند قطع برق و خروج کوره از کاليبراسيون تاثيرات غير قابل جبران بر آن ندارد.)
پيشنهاد مي گردد براي انبارداري و نگه‌داري از محصول به مدت ?? ماه و يا بالاتر حتما از لاک سفيد اپوکسي استفاده گردد.( ضمن رعايت استفاده از ورق قلع اندود مناسب با قلع مناسب و رعايت شرايط پسيويشن يکنواخت مناسب قلع )
مشخصات کاربري پوشش مانند درجه پخت، وابسته به عواملي مثل مشخصات ورق پايه، ضخامت ورق پايه، طول کوره، تعداد ناحيه هاي حرارتي کوره، پاکيزگي، دودکش کوره و ..مي باشد.
امکان جذب رنگ لاک هاي سفيد از مواد غذايي رنگ دار مانند رب گوجه فرنگي شايد به عنوان يک اثر نامطلوب در بدو امر ديده شود. ولي از بروز افزايش غير مجاز رنگ هاي غير طبيعي به داخل غذا جلوگيري نموده و امکان تجزيه رنگ جذب شده را از روي پوشش فراهم مي کند
.
مشکلات ناشي از لاک داخلي
?- دامنه گستره رنگ لاک به هنگام استفاده از لاک بژ( اپوکسي فنليک)
مشکل ايجاد شده در عمل : طيف رنگي اين لاک نخودي کم رنگ تا خردلي پر رنگ تغيير مي کند و در خطوط پر کن نمي دانيم کدام رنگ لاک صحيح است و يا به عبارتي لاک بيش پخت است يا کم پخت.
?- پوشش غير يکنواخت درزجوش بر روي دوخت داخل قوطي
مشکل ايجاد شده در عمل: در بررسي اين پوشش، اين عدم يکنواختي موجب شده است تا برخي از اوقات شکستگي، جدا شدگي و کاهش استحکام در اين پوشش مشاهده شود.
?- نامناسب بودن پخت لاک
مشکل ايجاد شده در عمل : کاهش چسبندگي لاک به بدنه ورق بدنه يا سر و کف، بيشتر در لاک هاي بژ ( اپوکسي فنليک ) ديده مي شود واثر مستقيم نوع ورق نيز بر آن اجتناب ناپذير است.
?- وجود ذرات ناخالص در زير سطح پوشيده از لاک
مشکل ايجاد شده در عمل : آلودگي ورق
?- عدم مقاومت مناسب لاک در محيط هاي اسيدي
مشکل ايجاد شده در عمل : کاهش پايداري لاک
?- وجود نقاط ريز لاک نخورده، اين موضوع مي تواند ناشي از موارد زير باشد:
الف- نامناسب بودن سطح ورق قلع اندود
ب- بروز پديده پشت پس دهي به واسطه استفاده از پوشش خارجي نامناسب
پ- نامناسب بودن پوشش مصرفي داخل
ت- عدم کاربرد غلطک مناسب در دستگاه لاک زن
مشکل ايجاد شده در عمل : کاهش مقاومت لاک در برابر خوردگي
?- عدم وجود تعاريف مناسب و دستورالعمل روشن براي پوشش هاي قوطي هاي کششي درب هاي آسان باز شو
مشکل ايجاد شده در عمل : استفاده از پوشش هاي مختلف براي قوطي هاي کششي درب هاي آسان باز شو ) به صورت سليقه اي