تفاوت در ساختار و عملکرد و کاربرد بویلر

ساختار بویلرهای فایر تیوب ساده تر از بویلرهای واترتیوب می باشد بویلرهای فایرتیوب تشکیل شده اند از یک محفظه که در داخل آن لوله ها از یک طرف وارد و از طرف دیگر خارج می شوند,این لوله ها مسیر انتقال گازهای داغی هستند که حاصل از سوزاندن سوخت می باشند. بقیه فضای دیگ را آب پر می کند و گازهای با دمای بالا با گذر از این لوله ها و انتقال حرارت به آب باعث افزایش دمای آب و تولید بخار می شوند.
بویلرهای واترتیوب از قسمت های مختلف و پیچیده تری تشکیل شده اند که بسیار جای بحث دارند. این نوع بویلرها از محفظه احتراق,لوله های پایین رونده(downcomer),لوله های بالا برنده(riser),درام,مخزن لجن و... تشکیل شده اند و تفاوت عمده آنها با فایرتیوب ها این است که آب در داخل لوله ها بوده و در اثر برخورد گازهای داغ حاصل از احتراق سوخت با سطح خارجی این لوله ها و انتقال حرارت به طریق تشعشعی,جا به جایی و هدایت آب داخل لوله ها به بخار تبدیل می شود.

بویلرهای واترتیوب می‌تواند دارای اشکال مختلفی (یکی از مزیت های مهم واترتیوب ها) بر حسب اجزاء و قسمتهای مربوط به آن باشد. به عنوان مثال لوله‌های آنها می‌تواند خمیده یا صاف بوده، نوع گردش آب به شکل طبیعی یا اجباری و موقعیت درام آنها عرضی یا طولی باشد. نوعی از بویلرهای واترتیوب فاقد درام بوده و معروف به بویلرهای تك مسیره یا یكبار گذر (once through) می‌باشند. در این بویلرها آب در لوله‌ها فقط یكبار عبور می‌كند و معمولاً در تمامی فشارها و دماها كار می‌كنند، ولی در فشارهای بالا و فوق بحرانی اقتصادی‌تر هستند. برخی دیگر از بویلرها می توانند از یک تا پنج درام داشته باشند، از این میان می‌توان به بویلرهای D و O Type كه دارای دو درام هستند و بویلرهای A Type كه سه درام دارند اشاره نمود. همچنین بویلرهای نوع استرلینگ دارای چهار یا پنج درام هستند.
بویلرهای واترتیوب برای تناژ(دبی) و فشار کاری بالا(حدودا بیش از 30 تن بر ساعت و 25 بار ) بکار می روند در حالی که بویلرهای فایرتیوب برای تناژ و فشار کاری پایین تر از این ها بکار می روند. ضمنا بویلرهای فایرتیوب در کارخانه ساخته می شوند در حالی که بویلرهای واترتیوب معمولا در محل مونتاژ می شوند.
نکات:
مزیت بویلرهای واترتیوب به فایرتیوب این است که قطر لوله های بخار و آب آنها کمتر بوده و باعث می شود تنش های حرارتی کمتری به لوله ها وارد شود(دلیل بالاتر بودن تناژو فشار کاری)
بازده بویلرهای فایرتیوب معمولا در حدود 70% و بازده بویلرهای واترتیوب در حدود 85-95% می باشد.