ديگ بخارboiler يکي از بويلر هاي متعارف در صنايع مختلف است که از معماري شبيه ساير بويلر ها برخوردار است.
ديگ بخار محفظه اي است که در درون آن آب به کمک يک منبع گرمايي به بخار توليد مي شود. اولين ديگ بخارمتشکل از پو سته اي ساده با يک لوله تغذيه و يک خروجي بخار بود که روي آن با آجر پوشيده مي شد، سوخت در داخل پوشش ديگ سوزانده مي شد و گرماي آزاد شده از روي سطح پاييني پوسته که شبيه کتري بود عبور داده مي شد. تحقيقات صورت گرفته نشان داد که گرم کردن يک منبع بزرگ آب بازده کمي دارد. پس اينبار محصولات داغ احتراق را از ميان لوله هايي که در پوسته ديگ قرار داشتند و آب آنها را احاطه کرده بود عبور دادند که نه تنها سطح تماس آب با گرما را افزايش داد،بلکه کمک کرد تا تشکيل بخار از آب توزيع يکنواخت تري پيدا کند. سپس ديگهايي طراحي شد که در آنها آب از درون لوله ها و آتش از بيرون آنها عبور مي کرد.هر چه تعداد اين لوله ها بيشتر و اندازه آنها کوچکترمي بود بازده بيشتري داشتند .

اجزاي تشکيل دهنده ديگ بخار
يک ديگ بخار در حالت کلي داراي پوسته يا بدنه يا شل ، کوره اصلي و فرعي و لوله هاي پاس هاي حرارتي و اجزا و اتصالات ديگر مي باشد.

انواع ديگ بخار
ديگ هاي بخار اصولا در سه نوع واترتيوب و فايرتيوب و طرح ترکيبي ساخته مي شوند. انواع ديگ بخار واترتيوب يا لوله آبي اکثرا در صنايع تامين نيرو مانند نيروگاه هاي توليد برق مورد استفاده قرار مي گيرد و ديگ هاي بخار لوله آتشين يا فايرتيوب در صنايعي که بيشتر نياز به توليد بخار اشباع دارند مانند صنايع غذايي مورد استفاده قرار مي گيرند.
در مقاله انواع ديگ بخار بيشتر در مورد مدل هاي مختلف ديگ بخارهاي صنعتي و بويلرها توضيح داده شده است.