مقایسه فیلترهای دستگاه تصفیه آب
بسياري از خانواده‌ها بدون توجه به اينكه هركدام از اين فيلترها چه محاسن و معايبي دارند و كاربردشان چيست، يكي از آنها را براي تصفيه آب منزل خريده‌اند و با اين تصور كه تمام فيلترها يك ويژگي دارند، از آنها استفاده مي‌كنند در حالي كه هر يك مورد مصرف خاصي داشته و برخي از آنها براي مصارف خانگي توصيه نمي‌شوند. براي اطلاع بيشتر در مورد اين موضوع و مقايسه انواع رايج فيلترهاي تصفيه آب پيشنهاد مي‌کنم مطلب زير را تا انتها مطالعه كنيد.
1. فيلتر کربن يا ذغال فعال
پيدايش فيلترهاي کربني به قرن‌ها پيش يعني حدود 2000 سال قبل از ميلاد مسيح برمي‌گردد که براي تصفيه آب از ذغال، شن و ماسه استفاده مي‌شد. مكانيسم اين فيلترها براساس ايجاد پيوند شيميايي به‌خصوص با مواد آلاينده آلي است. کربن فعال شکلي از کربن تغييرشكل يافته است که در اثر اکسيداسيون، خلل و فرج‌هايي در سطح آن ايجاد ميشود. معمولا اندازه ذرات کربن از 5/0 تا 50 ميکرو است و ريزتر بودن هرچه بيشتر آنها، نشان‌دهنده کارايي بهتر فيلتر در جذب آلاينده‌هاي آلي است.
محاسن: اين نوع فيلترهاي تعبيه شده در يخچال‌هاي خانگي، فضايي را در آشپزخانه اشغال نمي‌کنند؛ املاح مفيد آب از آب لوله‌کشي حذف نمي‌شود؛ نصب اين فيلترها آسان است و نياز به ايجاد تغييرات خاص در سيستم لوله‌کشي ساختمان وجود ندارد و از ساير فيلترهاي خانگي ارزان‌ترند.
معايب: اين نوع فيلترها موقتي هستند و نمي‌توانند بعضي از تركيب‌ها مانند منيزيم، کلسيم، نيترات‌ها، فلوئور، کلريدها، پرکلرات‌ها، هيدروژن سولفيد، آفت‌کش‌ها، حشره‌کش‌ها يا فلزات سنگين مثل جيوه، سرب، آرسنيک، کروم و...، ميکروب‌ها و مواد آلاينده پرتويي از آب را خارج كنند، قادر به فيلتر‌كردن آمونياک يا کلرآمين‌ها نيستند، عبور آب گرم از فيلترهاي کربني باعث آزاد يا جدا شدن مواد آلاينده که قبلا با جذب سطحي در بستر فيلتر گرفتار بودند، ميشود و خروجي آب فيلترشده را آلوده مي‌كنند و سلامت مصرف‌کننده را به خطر مي‌اندازند و برخلاف دستگاه‌هاي خانگي ديگر که خروجي آنها مستقيم در سلامت ما تاثير ندارند و کار کردن با آنها بسيار راحت است، فيلترهاي تصفيه آب خانگي به رسيدگي و اجراي کامل و دقيق دستورالعمل‌هاي سازنده در مورد چگونکي کار با دستگاه، تعويض به موقع فيلتر، انجام آناليزهاي ادواري براي اثبات سلامت آب فيلترشده و... نياز دارند.
طول عمر فيلترهاي کربني: طول عمر فيلترهاي کربن فعال به تنهايي يا متصل به يخچال‌هاي خانگي، به ميزان آلاينده‌هاي موجود در آب بستگي دارد که براي هر منطقه تقريبا متفاوت است. هرچند تعيين زمان دقيق براي عمر فيلتر مثلا 6 ماه يا 1 سال، چندان منطقي نيست و فروشنده يا سازنده موظف است حداکثر توان ظرفيتي فيلتر را براي مصرف‌کننده مشخص كند؛ مثلا اگر عمر فيلتر براي ظرفيت حدود 900 ليتر برآورد شده باشد، يعني مي‌تواند 900 ليتر آب لوله‌کشي را با کيفيت مطلوب فيلتر كند، بنابراين براي يک خانواده 4 نفري که به‌طور تقريبي روزانه 15 ليترآب شرب مصرف مي‌کنند، طول عمر اين فيلتر مي‌تواند حداکثر براي حدود 2 ماه تخمين‌زده و بعد از آن بايد فيلتر تعويض شود.
2. فيلتر تفاضل درجه جنبشي (KDF)
اين فيلتر خانگي از ترکيب آلياژ خالص مس و روي به شکل ماتريکس، فلس، گرانول يا ذرات خيلي ريز تشکيل شده است. مکانيسم عمل آن بر پايه علم الکتروشيمي يعني واکنش‌هاي اکسيداسيون و احياست که هم اکنون تکنولوژي نوين در تصفيه آب براي مصارف شرب به شمار مي‌‌رود. جرقه اوليه کشف اين فيلتر را دون هسكت در سال 1984 ميلادي در ايالات متحده و وقتي به طور اتفاقي مغز خودکار از جنس فلز برنج (آلياژ مس و روي) داخل يک ليوان آب حاوي قرص کلر افتاد، زد. او سرانجام بعد از 3 سال موفق به اختراع و توليد اين فيلتر شد. به عبارت ديگر، اين فيلتر مانند مجموعه‌اي از پيل‌هاي متعدد مثبت و منفي عمل مي‌کند و توانايي جذب، حذف، کاهش يا تبديل بعضي از آلاينده‌ها يا ناخالصي‌ها با بار مثبت و منفي را به مواد بي‌خطر دارد. مثلا کلر موجود در آب را به کلرور روي قابل‌حل در آب تبديل مي‌کند که اين ماده به علت فرار نبودن، در فضا متصاعد نمي‌شود و از طريق فاضلاب دفع ميشود. به علاوه، اين دستگاه هيدروژن سولفيد داخل آب را به سولفيد مس که غير محلول در آب است، تبديل و آهن را به يون قابل‌حل و سپس به هيدروکسيد فريک نامحلول در آب تبديل مي‌کند و در نهايت اين ماده غيرمحلول در آب، جذب فيلتر ميشود به‌طوري که با شستشوي متناوب فيلتر، اين مواد نامحلول جدا ميشود و دوباره فيلتر به وضعيت اوليه خودش برمي‌گردد.
موارد کاربرد: به جز مصارف خانگي، از اين فيلترها در برج‌هاي خنک‌کننده در صنايع غذايي به ويژه توليد نوشابه، رستوران‌ها و هتل‌ها، لباسشويي‌ها و... استفاده ميشود. اين فيلترها در آزمايشگاه‌هاي طبي، بيمارستان‌ها، به‌خصوص در بخش‌هاي مخصوص دياليز که خالص بودن آب اهميت زيادي دارد، کاربرد دارند. از طرفي، در برخي بيمارستان‌ها، مخصوصا در زمينه سوانح سوختگي و... که با بعضي از آلاينده‌هاي مضر و خطرناک مثل جيوه سر و کار دارند، از اين فيلترها براي فيلتر و پاک‌سازي فاضلاب استفاده ميشود تا آلاينده‌هاي مضر زيست محيطي مستقيم وارد منابع آبي يا فاضلاب عمومي شهر نشوند. هم اکنون نيز در بعضي از کشورها از فيلترهايKDF در تصفيه‌خانه‌هاي آب شهري براي کلرزدايي و فيلتر‌كردن فلزات سنگين استفاده ميشود.
محاسن: اين فيلترها تکنولوژي ساده‌اي دارند بنابراين نصب و راه‌اندازي، تعمير و نگهداري‌شان ساده است. در ضمن، کم‌هزينه بودن پروسه، استفاده‌نكردن از مواد يا افزودني شيميايي، بدون ايجاد ضايعات و صددرصد قابليت بازيافت، بي‌خطر و دوستدار محيط‌زيست بودن از ديگر محاسن آنهاست. اين فيلترها مي‌توانند املاح مفيد آب مثل کلسيم، منيزيم، پتاسيم و... را در آب فيلترشده حفظ كنند. پوشش آب با املاح مفيد در آب براي بدن بسيار مفيد و ضروري و در بهبود مزه و طعم آب بسيار موثر است. در ضمن، اين املاح قليايي مانع اسيدي‌شدن آب مي‌شوند و pH
آب را در حالت خنثي نگه مي‌دارند در نتيجه، از ايجاد واکنش‌هاي احتمالي با ظروف پلاستيکي در موقع نگهداري آب جلوگيري ميشود. افرادي که از اين نوع فيلترها در منازل خود استفاده مي‌کنند، کمتر در معرض آلاينده‌هاي بسيار مخرب براي سلامت مثل کلر (يک ضدعفوني‌کننده خيلي قوي) قرارمي‌گيرند و سلول‌هاي پوستي آنها کمتر آسيب مي‌بيند، آب فيلترشده با اين فيلتر ميزان ناچيزي مس و روي دارد که باعث عدم رشد و تکثير ويروس‌ها، باکتري‌ها، قارچ‌ها و جلبک‌ها در آب ميشود. اين فيلترها برخلاف بيشتر فيلترهاي رايج خانگي مثل کربن فعال، دچار آلودگي ميکروبي نمي‌شوند و مقاومت خوبي در برابر گرما دارند بنابراين مي‌توان آنها را در مسير دوش آب گرم و شير آشپزخانه نصب و به آساني مواد آلاينده را از آب گرم خارج كرد.