اُزن: پارادایم نوین تصفیه آب
استفاده از اُزن اکنون در بخش های عظیمی از صنعت دارو در جهان متداول شده است و متخصصان جهانی نیز براین امر صحه گذارده اند؛ دکتر «ایلایت ولیز لورنزو» رئیس دپارتمان تکنولوژی های اُزن از مرکزتحقیقات علمی کشور کوبا، در نامه ای برتزریق اُزن در آب خام ورودی به سیستم به عنوان اکسیدانت قوی و ضدباکتری و در برج های خنک کن برای حذف جلبک و آلاینده ها، همچنین کاهنده اثرات سوء جانبی کلر به وسیله اُزن تاکید می کند. او همچنین تمیزکاری توام با استریل را به وسیله اُزن دردمای محیط، شست وشوی بطری قبل از پرکردن با آب اُزن دار و حتی شست وشوی لباس ها با آن به جای استریل کردن را تاکید می کند. اکنون صنعت دارو در کوبا قدم های موثری را برای استفاده از اُزن برداشته است.
دسترسی به آب تمیز یکی از مهم ترین فاکتورها در انتخاب و راه اندازی تجهیزات تولید محسوب می شود. بدون امکان دسترسی به آب تمیز؛ اغلب پروسه های تولیدی؛ تعویض خط و تمیزکاری تجهیزات غیرممکن است و در نهایت عملیات تولید به توقف می انجامند. داشتن مشخصه های آب آشامیدنی شهری اولین نمود آب مورد نیاز در پروسه های دارویی است.نگرانی صنعت دارو از اُزن؛ ممکن است از تاثیرگذاری آن در پروسه ها و عملیات تولیدی باشد. با حذف اُزن دیگر از آن به عنوان «مواد افزوده شده» در سیستم آب دارویی یاد نمی شود. اُزن معمولا با استفاده از مکانیزم تجزیه به وسیله اشعه UV از سیستم جدا می شود. [برای تجزیه و متلاشی ساختن اُزن از ستون های کربن اکتیو در مسیر آب نیز استفاده می شود.] اغلب سیستم های دارای اُزن مجهز به سیستم UV هستند و این موضوع موجب حذف احتمال تداخل اُزن در آب و یا پروسه می گردد. سیستم تولید اُزن با تخلیه الکتریکی آرام دارای تاریخچه به کارگیری در صنایع به ویژه نیمه هادی ها و همچنین از بین بردن سطوح بالایی از آلاینده ها در فاضلاب دارد.
اُزن در بهداشتی سازی آب
اُزن به عنوان ماده جایگزین در بهداشتی سازی به جای آب گرم، بخار و مواد شیمیایی مانند کلرین؛ کلراید وپراکسیدها مورد استفاده قرار می گیرد و یکی از اکسیدانت های تجاری قوی با توان سه هزار برابر کلرین است. اُزن با در نظر گرفتن حساسیت ارگانیزم های آب، غلظت، زمان تماس و دمای آب به صورت موثری باکتری، ویروس، مخمرها، قارچ ها و دیگر میکروب ها را در زمان تماس خود از بین می برد.سیستم های آب صنعت دارو شایع ترین محل برای رشد بیوفیلم می باشند. جداسازی و تمیزکاری بیوفیلم از سطوح خیس آب خالص مشکل است. مهم ترین دلیل آن مقاومت پوسته سخت بیوفیلم و وجود مواد مغذی درون آن است که موجب تغذیه میکروب و زنده ماندن آن می شود که به تدریج در سیستم آب خالص رشد و موجب آلودگی سیستم انتقال و مسیر آن می شود. حذف بیوفیلم از سیستم باید همزمان با نفوذ در پوسته و تخریب حیات میکروبی زیر آن باشد. تخریب جزئی پوسته موجب آزادسازی کلونی های میکروبی زیر آن و جریان یافتن آنها در سایت های دیگر وباقی ماندن آلودگی در سیستم می شود.
بهداشتی سازی پیوسته و متناوب از روش های ممانعت از تکثیر و رشد بیوفیلم می باشند، با این حال تخریب بیوفیلم دشوار بوده که ناشی از تنوع ترکیبی آن می باشد.بسیاری از صنایع از اکسیدانت های قوی مانند کلرین و پراکسیدها برای کاهش یا حذف بیوفیلم استفاده می کنند. اما با توجه به مقررات زیست محیطی در مورد آلودگی آب و هزینه های بالای برخی مواد شیمیایی تمایل به استفاده از آب اُزن دار برای حذف بیوفیلم و از بین بردن آلودگی های میکروبی افزایش یافته است.
طراحی سیستم های اُزن
اُزن در محل مصرف و در دمای آب محیط تولید می شود و امکان تولید آب خالص در این دما وجود دارد. سیستم های اُزن در تولید آب دارویی نیازمند تولید اُزن؛ تزریق و ترکیب آن با آب می باشند. اُزن مجددا تبدیل به اکسیژن می شود، بنابراین احتمال تاثیرپذیری مواد حساس به اکسیژن در اثر مدت زمان تماس یا میزان اُزن به وجود می آید. این تاثیرات باید در زمان ارزیابی سیستم از نظر امکان پذیری و ریسک های آن مورد لحاظ قرار گیرند. سیستم مونیتورینگ و پارامترهای ایمنی، دامنه جریان، فشار وکل مجموعه های مربوط با خلوص و تمیزی آب شامل pH و TOC باید در سیستم جایگزاری شده باشند.