درباره آنتی اسکلانت یا ماده ضد رسوب‌گذاری
به طور کلي تمامي سيستم‌هايي که در آنها از فناوري غشايي براي تصفيه آب استفاده مي‌شود، در معرض گرفتگي منافذ روي غشا قرار دارند که مهم‌ترين نوع آن سيستم‌هاي آب شيرين‌کن اسمز معکوس است که به طور طبيعي بر اثر وجود مواد معلق، املاح محلول و پارامترهاي ميکروبي موجود در آب خوراکي دچار گرفتگي مي‌شوند که اين امر لزوم در نظر داشتن پيش تصفيه فيزيکي و شيميايي صحيح سيستم را ضروري مي‌سازد.
از جمله موادي که روي غشا رسوب مي‌کنند، مي‌توان به کربنات کلسيم (CaCO?) ، سولفات کلسيم (CaSO?)، سولفات باريم (BaSO?)و سولفات استرونيوم (SrSO?) اشاره کرد. رسوبات سيليکا (SiO?) و فلورايد کلسيم (CaF) کمتر متداول هستند اما مشکل ساز مي‌باشند.
معمولا مشکلاتي که در اثر لايه‌گذاري شيميايي (Scaling) در فيلترهاي غشايي به وجود مي‌آيد ، عبارتند از:
کاهش کيفيت و مقدار جريان آب عبوري
افزايش افت فشار و فشار مورد نياز و مصرف انرژي و هزينه ناشي از آن
شست و شوهاي بيشتر و با فواصل زماني کمتر براي بهبود عمليات که منجر به کاهش عمر مفيد غشاها و افزايش هزينه مي‌شود.
از کارافتادگي‌هاي مکرر و بلند مدت.
پارگي و گسيختگي غشا در برخورد با کريستال‌هاي رسوبي نوک تيز
همچنين بالا رفتن TDS آب
يکي از راهکارهاي مفيد براي جلوگيري از بروز مشکلات ذکر شده، استفاده ازآنتي اسکالانت‌ها مي‌باشد. آنتي اسکالانت مهم‌ترين ماده شيميائي است که معمولا در سيستم‌هاي RO تزريق مي‌گردد. هر دستگاه اسمز معکوس نياز به يک سيستم تزريق از اين نوع دارد.
اين مواد در واکنش هاي رسوب به سه دسته وارد مي‌شوند:
1- جلوگيري در غلظت هاي کم آستانه‌اي
جلوگيري در غلظت‌هاي کم آستانه‌اي عبارت است از توانايي يک آنتي اسکالانت در نگه داشتن محلول‌هاي فوق اشباع بخشي از نمک‌هاي حل شده در محلول. وقتي کريستال‌ها در سطح زير ميکروسکوپي شروع به شکل‌گيري مي‌کنند، گروه‌هاي منفي قرار گرفته بر روي مولکول آنتي اسکالانت به بارهاي مثبت هسته رسوب حمله کرده و باعث توقف تعادل الکترونيکي لازم جهت ادامه رشد کريستال مي شوند.
مکانيسم کم آستانه‌اي کربنات کلسيم، آنتي اسکالانت (R) رشد کريستال را با حمله کردن به بارهاي مثبت يون‌هاي کلسيم قرار گرفته در گوشه‌هاي کريستال متوقف مي‌سازد.
2- تصحيح کريستال
تصحيح کريستال نيز عبارت است از خاصيت يک آنتي اسکالانت در دگرگون کردن شکل‌هاي کريستال و در نتيجه نرم و يا غير چسبناک کردن رسوب. وقتي کريستال‌هاي رسوب توسط اين مواد اصلاح مي‌شوند، شکل آنها تغيير کرده و کمتر فشرده مي‌شوند.
3-پراکندگي
پراکندگي عبارت است از توانايي بعضي آنتي اسکالانت‌ها در جذب شدن بر روي کريستال‌ها و يا ذرات کلوئيدي و انتقال مقدار بالايي بار آنيوني به آنها. بار زياد سبب پراکنده شدن کريستال‌ها مي‌شود. به علاوه عمليات جذب متفرق کننده‌ها به طور پيوسته ادامه يافته و سبب عدم رشد کريستال مي‌گردد. مقادير بالاي بارهاي آنيوني همچنين سبب جدا کردن ذرات از بارهاي آنيوني ثابت بر روي سطح ممبرين مي‌شوند.