معمولترین پلیمرهای مصرفی جهت ساخت لوله های پلاستیکی
معمولترین و معروفترین پلیمرهای مصرفی جهت ساخت و تولید لوله های پلاستیکی عبارتند از:
پلی وینیل کلراید (PVC)
پلی وینیل کلرایدکلره (CPVC)
پلی اتیلن (PE)
پلی پروپیلن (PP)
اکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS)
پلاستیکهای مقاوم شده با الیاف شیشهای (GRP)
لوله های P.V.C
لولههای CPVC
PVC یکی از پرکاربردترین انواع پلاستیکها در صنعت است. همانطور که قبلاً بیان گردید لوله های پلاستیکی قابل اشتعال هستند و اکثر آنها آتش را گسترش میدهند. اما یکی از ویژگیهای PVC آن است که آتش را بر روی لوله پخش نمیکند بلکه فقط همان نقطهای که در آتش قرار گرفته سوخته و از بین میرود.
لولههای PVC دارای معایبی نیز میباشند از جمله اینکه در درجه حرارتهای صفر و زیر صفر به شدت ترد و مستعد ترکخوردگی میشوند. همچنین در صورتیکه در معرض تابش بیش از حد آفتاب با اشعهی ماوراء بنفش قرار گیرند کیفیت خود را از دست میدهند. لولههای PVC به هیچ عنوان برای سرویسهای آبگرم مناسب نمیباشند.
لوله های CPVC
پلی وینیل کلرایدکلره (CPVC)
نسبت به لولههای PVC قادر به تحمل درجه حرارتهای بالاتر هستند (حدود F°180) و از آنها برای رفت و برگشت آبگرم در سیستمهای حرارتی میتوان استفاده نمود.از آنجا که لولههای CPVC قادر به تحمل درجه حرارتهای بالا میباشند نسبت به دیگر لولههای پلاستیکی به هنگام نصب نیاز به تکیهگاهها، نگهدارندهها و آویزههای کمتری دارند.
یکی از معایب اکثر لولههای پلاستیکی آن است که اکسیژن را از جدارهی خود عبور میدهند و این قضیه منجر به افزایش نرخخوردگی در تجهیزات فلزی متصل به شبکههای لولهکشی پلاستیکی میگردد. اما CPVC سد مستحکمی در برابر عبور اکسیژن است. یکی دیگر از مزیتهای مهم لولههای CPVC آن است که به هنگام آتشسوزی، آتش را گسترش نمیدهند و خسارت و تغییر شکل در ناحیه سوختگی در مقایسه با دیگر انواع پلاستیکها به مراتب کمتر است.
حد تحمل فشار و تنشهای کششی نیز در لولههای CPVC نسبت به لولههای PVC، PP، PEX و PB بالاتر است. برای مثال در جایی که طبق شرایط طرح ضخامت جدارهی لوله P.P باید 4/3 میلیمتر باشد. لولهی CPVC با ضخامت 9/1 میلیمتر جوابگو میباشد. ضریب هدایت حرارتی در لولههای CPVC و PVC در مقایسه با لولههای PP، PEX و PB پایینتر است و به همین علت احتمال دفرمه شدن (deformation) این لولهها در اثر حرارت در مقایسه با دیگر لولههای نامبرده پایینتر است.
تجربیات موجود حاکی از آن است که لولههای CPVC بطور موفقیتآمیز و بدون هیچ مشکلی برای مدت چهل سال در سیستمهای آبگرم بکار گرفته شدهاند. احتمال رشد و تکثیر باکتری لریونلا در لولهها و تأسیسات ساخته شده از CPVC بسیار کم است.
لولههای CPVC نسبت به حشرهکشها، قارچکشها و داروهای ضد موریانه بسیار حساس بوده و موارد فوق اثرات مخربی را بر روی لولههای CPVC ایجاد میکنند. در صورتیکه از لولههای CPVC در محیط آشپزخانه استفاده مینمایید باید مراقب باشید که این لولهها به روغنهای خوراکی یا گریس آلوده نشوند.
همچنین تجربه نشان داده که لولههای CPVC چنانچه در مجاورت برخی از روغنهای تبرید قرار گرفته یا برای انتقال این روغنها بکار گرفته شوند مستعد ترکخوردگی ناشی از خوردگی تنشی(S.C.C) خواهند بود. لولههای CPVC نباید برای مدت طولانی در معرض تابش نور خورشید قرار گیرند.
لوله های پلی اتیلنی (PE)
لوله پلی اتیلن (PE)
این پلیمر (PE) دارای استحکام خوبی است و در برابر ضربه مقاومت خوبی دارد. سطوح پلیاتیلنی نیز میتوانند دچار ترکهای ناشی از خوردگی تنشی (S.C.C)شوند واقعیت آن است که پدیدهی S.C.C فقط در مورد فلزات اتفاق نمیافتد. برای مثال اگر پلیاتیلن تحت تنشهای کششی بوده و هم زمان در محیطهای حاوی روغنهای سیلیکون یا روغنهای گیاهی قرار گیرند مستعد ترکخوردگی ناشی از خوردگی تنشی خواهند بود. هم اکنون بیش از 180 کارخانه در کشور ما لولههای پلیاتیلنی تولید میکنند و نباید فراموش کردکه لولههای تولیدی این تولیدکنندگان از نظر مواد اولیه، روش ساخت و کنترل کیفی با یکدیگر تفاوت داند و بنابراین از نظر مرغوبیت و کیفیت یکسان نمیباشند.
یکی از انواع شناخته شده لولههای پلیاتیلنی لوله PEX یا همان لوله لوله پلیاتیلنی مشبک (Cross Linked Polyethylene) میباشد که درجه حرارتهای بالا و فشارهای نسبتاً بالا تا (100 Psig) را تحمل میکند و امروزه جهت سیستمهای گرمایش کفی غالباً از این لولهها استفاده میشود.