کيفيت ورق هاي داخلي
اشکالات ورق هاي فولاد مبارکه را مي توان به اختصار در ضخامت، نرمي و چربي سطح ورق خلاصه کرد.
ورق هاي توليدي فولاد مبارکه حداقل ??/? ميلي متر ضخامت دارند (اگر بخواهيم دقيق تر سخن بگوييم، اين ضخامت در تمامي سطوح ورق يکسان نيست)، در حالي که در ماشين هاي اتوماتيک قوطي سازي، ورق هايي به ضخامت ??/? تا ??/? ميلي متر استفاده مي شوند. بنابراين از نظر عمليات فني، ورق هاي داخلي براي خط توليد کارخانه هاي بزرگ مناسب نيست و مصرف آن به کارگاه هاي کوچک محدود مي شود که با تجهيزات نيمه اتوماتيک و يا دستي کار مي کنند.
فولاد مبارکه در آينده ورق هاي ??/? ميلي متر را توليد خواهد کرد که مي تواند در قوطي سازي اتوماتيک مصرف شود، ولي به دليل محدوديت ظرفيت توليد اين کارخانه، ما همچنان به واردات ورق وابسته خواهيم بود.
کل مصرف سالانه ورق (قلع اندود و بدون قلع) در کشور به مرز ??? هزار تن نزديک مي شود. چربي ورق هاي فولاد مبارکه، مانع چاپ پذيري آن است، بنابراين براي برداشتن چربي از سطح آن، ابتدا از کوره عبور داده مي شود که يک مرحله اضافي در فرايند چاپ بوده و باعث اتلاف وقت و صرف انرژي مي شود.
علاوه بر اين، برخي طرح ها و بافت ها روي سطح ورق فولاد مبارکه به چشم مي خورد که در مواردي اثر نامطلوبي بر کار چاپي مي گذارد.
نرم بودن نسبي ورق هاي فولاد مبارکه، آن را براي استفاده در بدنه قوطي هاي مواد غذايي، نامناسب مي سازد. درجه سختي مناسب تمپر ? به بالا است، در حالي که درجه سختي ورق توليدي فولاد مبارکه حداکثر تمپر(? (T است.
قوطي ??? گرمي که يکي از پرمصرف ترين نوع قوطي براي مصارف غذايي است بعد از چاپ و پر کردن، به منظور پاستوريزه کردن، درون اتوکلاو قرار مي گيرد و در آن جا بايد تحمل فشار اتوکلاو را داشته باشد.
در غير اين صورت در اثر فشار درون اتوکلاو در بعضي نقاط، لاک از سطح قوطي جدا شده و موجب تماس ماده غذايي با فلز مي شود.
متأسفانه ورق فولاد مبارکه براي چنين کاري مناسب نيست. بنابراين از آن تنها براي سر وته قوطي ها استفاده مي شود و براي بدنه اين گونه قوطي ها از ورق هاي وارداتي استفاده مي شود.
تکنولوژي جديد ورق و قوطي سازي ضمن بيان مشکلات ورق هاي توليد داخل، بايد به تلاش متخصصان و کارکنان فولاد مبارکه ارج بگذاريم که بسياري از مشکلات را به تدريج حل کرده اند و نديدن اين تلاش ها، نوعي ناسپاسي است. در اين رابطه بايد يادآوري شود که هر سه مشکل بيان شده در مورد ورق هاي فولاد مبارکه، به تکنولوژي توليد آن مربوط مي شود.
درجه سختي مناسب، در توليد ورق به روش بچ آنيل به دست نمي آيد.
(آنيل کردن، پروسه اي است که طي آن ورق ها دور از اکسيژن حرارت داده مي شوند و سپس به تدريج سرد مي شوند.)
در سيستم هاي جديد توليد ورق، خط آنيل بلافاصله و به طور پيوسته در ادامه خط توليد ورق قرار گرفته است.
به همين ترتيب صنعت قوطي سازي نيز متحول شده، بدين معني که قوطي سازي به کمک قلع (قوطي حلبي) جاي خود را به قوطي جوش داده و سرعت توليد دستگاه هاي جديد تا ????? قوطي در دقيقه مي رسد.
قوطي سازي با چنين سرعتي، مستلزم استفاده از ورق هاي نازک تر و مقاوم تر و داراي مشخصات فني مناسب است.
تکنولوژي جديد توليد ورق امکان توليد ورق هاي نازک تر و مقاوم تر را با قدرت چاپ پذيري خوب فراهم ساخته است.
اين دستاورد موجب استقبال از قوطي هاي فلزي براي نوشابه و آب ميوه و محصولات مشابه شده است. به ويژه با گران شدن آلومينيوم، استقبال از تين پليت هاي نازک بيشتر شد.
البته قوطي هاي نوشابه درکشور ما، به طور کلي وارداتي است. در واقع ما براي وارد کردن هوا پول مي پردازيم، چون اين قوطي هاي خالي، حجم زيادي را اشغال مي کنند.
قبل از انقلاب نيز قوطي ها به صورت سيلندر تا شده وارد مي شد و در اين جا سر و کف آن ها نصب مي شد. اين قوطي ها به سفارش شرکت يک و يک اولين شرکت مدرن قوطي سازي و تحت ليسانس متال باکس انگلستان ساخته مي شدند. با شروع به کار صنايع بسته بندي ايران، به تدريج ورود اين قوطي ها متوقف شد.
در جوار صنايع مرتبط با نفت و روغن موتور نيز شرکت هاي قوطي سازي خوبي شکل گرفته اند