رسوب به معناي ته نشيني وانباشته شدن ذرات ريز جامد بر روي يک ممبران(غشا) به گونه اي است که باعث مسدود شدن ممبران گردد. بدون ابزار و وسايل جلوگيري از رسوب ،ممبران ها ومجاري آب در المنت هاي ممبران به دليل ته نشيني و رسوب گازهاي محلول در آب همچون کربنات کلسيم ،سولفات کلسيم و سولفات باريم مسدود خواهند شد. بيشتر آب هاي معدني داراي غلظت نسبتا بالاي کلسيم ،سولفات ويون هاي بي کربنات هستند. آنتي اسکالانت

در عمليات نمک زدايي ممبران در نسبت هاي بالاي باز يافت ،حد محلوليت گچ و کلسيت از سطوح اشباع فراتر رفته وباعث شکل گيري کريستال (کريستاليزاسيون)بر روي سطوح ممبران مي گردد.مسدود شدن سطوح ممبران با رسوباتي که بر روي آن شکل مي گيرد نفوذ و سيلان جريان آب را کاهش مي دهد و به همين دليل نيز هزينه هاي رسوب زدايي افزايش پيدا مي کند.
رسوب گذاري در سيستم هاي اسمز معکوس تاثير جدي در ميزان نفوذ پذيري وتراوايي آنها دارد به نحوي که پس از يک دوره کارکرد اين سيستم جريان ورودي آب به آنها سريعا کاهش مي يابد.البته زمان رسوب گذاري اين سيستم تا حد زيادي بستگي به نوع رسوبات و ميزان اشباع بيش از حد نمک محلول در آب دارد. از نظر اقتصادي بسيار به صرفه تر خواهد بود که از شکل گيري رسوب حتي المقدور جلوگيري کنيم وحتي اگر مواد ضد رسوب قوي در اختيار داشته باشيم اجازه ندهيم رسوبات ضخامت پيداکنند زيرا شکل گيري رسوب اغلب اوقات مجاري خوراک ورودي المنت سيستم اسمزي را مسدود مي سازند ودر نتيجه فرايند پاک سازي و رسوب زدايي را بسيار گران تر وزمان بر مي سازد.

همچنين ايجاد رسوب مي تواند خطر آسيب ديدن سطح ممبران را به همراه داشته باشد.
براي کنترل رسوب عمدتا از سه روش زير استفاده مي شود:
استفاده از اسيد ACIDIFICATION
نرم کردن از طريق استفاده از مبادله يون
استفاده از مواد ضد رسوب

استفاده از اسيد
استفاده از اسيد ، يون هاي کربنات را نابود مي کند ويکي از مواد واکنشي لازم براي رسوب کربنات کلسيم را عملا حذف مي کندولي اين روش در جلوگيري ازشکل گيري ساير گونه هاي رسوب چندان موفق نيست. استفاده از اسيدمعايب ديگري نيز دارد من جمله خورندگي اسيد ،هزينه تجهيزات لازم براي پايش فرايند وهمچنين هزينه ظروف ومخازن لازم براي اسيد و اين واقعيت که اسيد باعث اسيدي شدن آب ورودي سيستم اسمزي معکوس مي گردد.

نرم کردن از طريق استفاده ازمبادله يون

اين روش از سديم استفاده مي کند که جايگزين يون هاي کلسيم ومنيزيم که در آب خوراک ورودي سيستم اسمز معکوس متمر کز شده اند مي شود .هنگامي که همه يون هاي سديم جايگزين کلسيم ومنيزيوم شدند ،رزين بايد با يک محلول پر نمک احيا گردد.روش نرم کردن از طريق استفاده از مبادله يون احتياج مداوم به خوراک اسيد يا مواد ضد رسوب را برطرف مي سازد.

مواد ضد رسوب
اين مواد موادي هستند با سطوح فعال با واکنشهاي رسوبي که به سه شکل ابتدايي زير انجام مي شوند:
پيشگيري آستانه اي : اين قابليتي است که اين مواد دارند وبر اساس آن يک ماده ضد رسوب مي تواند محلول هاي بسيار اشباع شده را از نمک هاي محلول گسترش يابنده تا حدي حفظ نمايد.
تغيير کريستال :اين خصوصيتي از ماده ضد رسوب است که مي تواند اشکال کريستال را تغيير دهد به گونه اي که کريستالها نرم وبدون رسوبات چسبنده وسخت باشند.
پراکندگي : پراکندگي خصوصيتي است که در بعضي مواد ضد رسوب وجود داردکه آنها را قادر مي سازد بر روي کريستال ها يا ذرات کلوئيدي جمع شوند وبا ايجاد بار منفي باعث جدايي بين کريستال ها شوند. 

منبع: زيست واتر